Trump is goed voor voortdurend amusement

18 april - door Ron van der Wieken | analist internationale politiek

incl. PS van 20 april

k

Amerika is het land waar de rechtszitting als publiek vermaak is uitgevonden. Veel “boomers” (de geboortegolf) zullen zich Perry Mason herinneren, een smakelijke TV serie in de zestiger jaren over een fictieve advocaat die bijna altijd won en die ook in ons land enorm populair werd. Later volgden andere series en reality shows met bv Judge Judy, en ook wel heuse rechtszaken zoals die van de van moord beschuldigde O.J. Simpson die over de gehele wereld miljoenen aan de buis kluisterde. Eén van de gevolgen van al die justitiële publiciteit is dat het Nederlandse publiek vaak meer weet heeft van het Amerikaanse rechtssysteem -“Objection, your honor!”- dan van dat van ons zelf.

Er dienen momenteel twee rechtszaken in de VS die enorm veel aandacht zullen krijgen in de gehele wereld, en in beide speelt oud-president Donald Trump een belangrijke rol.
In de eerste zaak, voor het districtsgerechtshof in Manhattan, New York,  is hij de aangeklaagde. In 2006 zou hij een affaire hebben gehad met Stormy Daniels, een actrice in pornofilms, aan wie hij later $130.000 zwijggeld zou hebben betaald. Dat is op zich zelf niet illegaal in de VS. Wél een vergrijp is dat dat bedrag heel anders in Trumps boekhouding is terecht gekomen. De werkelijke aanklacht is nog niet geheel duidelijk maar het zou neerkomen op boekhoudfalsificatie en een illegale wijze van ondersteuning van Trumps campagne. Het zwijggeld zou volgens de aanklager bedoeld zijn om het publiek in onwetendheid te houden en dus het stemgedrag te bevorderen ten gunste van Trump. Trumps advocaten stellen daar tegenover dat het zwijgen van Stormy alleen was gekocht om de affaire verborgen te houden voor Trumps vrouw. Het is de eerste keer dat een oud-president voor de rechter wordt gedaagd maar verder is het oninteressant omdat gevangenisstraf onwaarschijnlijk is. Een veroordeling zou ook geen juridische gevolgen hebben voor Trumps campagne voor de Republikeinse nominatie, noch voor een eventuele verkiezingscampagne voor het presidentschap van november 2024. Er is nog een andere zaak, van de schrijfster E. Jean Carroll die Trump beschuldigt van verkrachting eind 1995 of begin 1996 en smaad vanwege Trumps ontkenning van de beschuldiging van verkrachting. Inmiddels resteert -na overleg tussen de beide partijen waarbij waarschijnlijk heel wat geld over de tafel is gegaan) alleen nog de smaad beschuldiging. De zaak dient binnenkort in New York.

Maar er zit meer in het vat voor Trump. Al tijdens de verkiezingen van 2020 bazuinde hij rond dat de verkiezingen hem ontstolen waren. Zijn oproep aan het publiek om hem financieel te steunen om zijn recht te halen leverde  meer dan $200 miljoen op. Het vermoeden bestaat dat Trump zelf en zijn medewerkers in het geniep wel degelijk wisten dat deze klacht in het geheel niet op waarheid berustte. Dat zou betekenen dat de oproep om financiële steun in feite oplichting is. Wat iemand werkelijk denkt is natuurlijk moeilijk te achterhalen maar e-mails en andere communicatie kan wel sterke aanwijzingen geven. Een federaal team onderzoekt momenteel de haalbaarheid van deze zaak. En wat Trump mogelijk ook nog te wachten staat is een federale aanklacht betreffende opruiïng en aanzetten tot geweld in de  notoire Capitoolbestorming van 6 januari 2021. Impeachment -afzetting van Trump uit zijn toenmalige ambt van president- lukte niet doordat de Republikeinse meerderheid van de toenmalige Senaat hun president niet wilde laten vallen. Nu Trump geen president meer is,  is de eventuele medeplichtigheid van Trump geen zaak van de Senaat maar van de federale rechter, die wel eens een hardvochtiger oordeel over hem zou kunnen vellen dan eertijds de Senaat. En dát zou wel degelijk het einde van Trumps politieke aspiraties kunnen betekenen.

De tweede zaak die grote belangstelling zal krijgen gaat wel óver Trump maar hij wordt daarin niet gedaagd. Aangeklaagd wordt Fox News. Tijdens de presidentsverkiezingen in 2020 had de als fanatiek pro-Trump bekend staande zender eerder dan andere omroepen winst van Biden in Arizona gemeld; het bericht bleek juist, al was Bidens winst kleiner dan eerst gemeld. Veel vaste Fox kijkers meenden in deze snelle melding een verandering van loyaliteit te zien en keerden de zender de rug toe. Tegelijkertijd bracht Trump geruchten in de wereld dat de verkiezingen niet eerlijk waren verlopen. De abrupt dalende kijkcijfers veroorzaakten paniek bij de Fox leiding die zich daarop kritiekloos achter Trumps beweringen over diefstal opstelde. Privé bleken de meeste van de invloedrijkste TV presentatoren van Fox een heel andere mening toegedaan: in e-mails en SMS’en werd Trump afgedaan als een idioot met  leugenachtige praatjes.
Voor het oog van de camera werd dus een volstrekt tegenovergestelde mening verkondigd. In dat kader werd door Carlson en anderen bij herhaling de firma Dominion Voting Systems die in veel staten elektronische stembussen had geleverd, beschuldigd van falsificatie van de uitkomsten door elektronisch gesjoemel. Iets waarvoor nooit zelfs maar de geringste aanwijzing is gevonden. Dominion, dat vrijwel kapot is gemaakt door deze valse aantijgingen, heeft nu een proces wegens defamation, smaad, aangespannen tegen Fox en eist 1,6 miljard (1600 miljoen) dollar van Fox als schadevergoeding. In de VS is een veroordeling van nieuwsmedia wegens smaad alleen mogelijk als bewezen wordt dat de inhoud van de boodschap onwaar was én -en dat maakte het moeilijk- dat de aangeklaagde handelde met “actual malice”, kwaadaardige opzet, hetgeen erop neerkomt dat de beschuldigde wíst dat de boodschap onwaar was of op geen enkele redelijke manier onderzoek had gedaan naar het waarheidsgehalte.
Dominion stelt dat uit e-mails en SMS’en van de Fox leiding zonneklaar blijkt dat men wist dat de beschuldigingen aan het adres van Dominion onwaar waren maar dat niettemin het verkondigen van leugens aan het publiek gewoon doorging. Dat de aantijgingen onwaar waren is al vastgesteld door de rechter;  als de jury in Delaware waar het proces plaats vindt het met Dominion eens is dat er sprake is van actual malice  dan kan, als de opgelegde boete conform de eis is dat wel eens het faillissement  van Fox News opleveren. In breder verband zou dat betekenen dat nieuwsmedia een stuk beter moeten gaan opletten wat zij het publiek voorschotelen. Zo zou de voortwoekering van fake news, althans in de VS misschien een halt worden toegeroepen. Ook hier zou een dergelijke veroordeling mogelijk een gunstig effect hebben op ethiek en professionaliteit van de journalistieke wereld. Die wereld kan zo’n zet in de goede richting uitstekend gebruiken.

h

PS - 20 april

De dag nadat de jury was geïnstalleerd in de rechtszaak van Dominion tegen Fox werd een vergelijk bereikt tussen de twee partijen waarbij Fox 787,5 miljoen dollar aan Dominion betaalt en de rechtszaak wordt afgeblazen. Opmerkelijk is niet alleen dat Fox de zitting niet aandurfde maar ook na een eventuele veroordeling het niet wilde laten aankomen op een hoger beroep. Men is bij Fox blijkbaar ook overtuigd van eigen schuld. De firma Smartmatic die de kiessystemen in Californië heeft geleverd en evenzeer is benadeeld door Fox overweegt nu Fox een proces aan te doen waarbij 2 miljard dollar wordt geëist. Verder zijn er mogelijk processen op komst van Dominion,  Smartmatic en anderen tegen Newsmax, een uiterst rechtse omroep die eveneens kwaadaardige verzinsels  a la Fox de wereld heeft ingestuurd. Hopelijk wordt zo het verspreiden van fake news, leugens verkocht als nieuws, een zware slag toegebracht.